Συχνές ερωτήσεις

Ακράτεια ούρων χαρακτηρίζεται η κατάσταση κατά την οποία παρουσιάζεται ακούσια απώλεια ούρων συνεχώς ή κατά διαστήματα. Η συνήθης ηλικία εμφάνισης είναι μετά το τεσσαρακοστό έτος.
Ως επακόλουθο αυτής παρατηρείται:
α) Κοινωνική αυτοαπομόνωση - επίδραση στον ψυχισμό.
β) οικονομική επιβάρυνση
γ) δερματικές βλάβες

Το 25% των ανδρών και το 45% των γυναικών της τρίτης ηλικίας πλήττει σήμερα η ακράτεια, μία από τις πιο διαδεδομένες παθήσεις σε όλο τον κόσμο, με σοβαρές συνέπειες στην καθημερινή ζωή του ατόμου που υποφέρει από το πρόβλημα.
Δυστυχώς, στη χώρα μας παραμένει μία πάθηση-ταμπού, καθώς η πλειοψηφία των πασχόντων δεν επισκέπτεται τον γιατρό,(μόνο το 4% των περιπτώσεων αναφέρουν το πρόβλημα στον γιατρό τους) λόγω ντροπής ή άγνοιας για τις σημαντικές προοπτικές θεραπείας. Με τις καινούργιες μεθόδους, φαρμακευτικές ή χειρουργικές, η ακράτεια μπορεί να γίνει μία κακή ανάμνηση για όσους πάρουν την απόφαση να επισκεφθούν τον γιατρό τους. Όπως αναφέρετε οι κακώσεις του τοκετού για τις γυναίκες και τα προβλήματα του προστάτη για τους άνδρες, είναι οι κυριότερες αιτίες της ακράτειας, που αφορά κυρίως τους ηλικιωμένους, αφού στις παραγωγικές ηλικίες δεν ξεπερνά το 8%.

Στοιχεία ανατομο-φυσιολογίας στην γυναίκα:
Το πυελικό έδαφος αποτελείται από τους μύες του:
α) πυελικού διαφράγματος και τους μύες της έσω στιβάδας.
β) του ουρογεννητικού διαφράγματος και της μέσης στιβάδας
γ) εξωτερικής στιβάδας και του ιδίου περινέου.

Εξαιρετικής σημασίας είναι η λειτουργία του ανελκτήρος του πρωκτού. Με συγκεκριμένο μηχανισμό κατά τη σύσπαση αυτού στενεύει το διάστημα των σκελών του και συμπιέζει την ουρήθρα, τον κόλπο και το έντερο έτσι ώστε το πυελικό έδαφος έλκεται άνωθεν ενώ ταυτόχρονα συμπαρασύρει την ουρήθρα άνωθεν της ηβικής συμφύσεως.
Η γυναικεία ουρήθρα έχει μήκος 4cm ενώ διακρίνεται σε πυελική και περινεϊκή μοίρα. Στον έξω σφιγκτήρα της ουρήθρας είναι ανεπτυγμένο το μέσο τριτημόριο σημείο στο οποίο γίνεται η ουροδυναμική εξέταση λόγω της μεγίστης ενδοουρηθρικής πιέσεως.

Η ακράτεια ούρων στην γυναίκα.
Σύμφωνα με την INTERNATIONAL CONTINENCE SOCIETY ξεχωρίζουμε:
1. Ακράτεια ούρων από προσπάθεια
2. Ακράτεια ούρων από έπειξη
α) κινητικού τύπου
β) αισθητικού τύπου
3. Ακράτεια ούρων από αυτοματισμό της κύστης ή αντανακλαστική ακράτεια
4. Ακράτεια ούρων από υπερχείλιση
5. Μη ουρηθρική ακράτεια ή ακράτεια ούρων χωρίς ουρηθρική ανεπάρκεια.

Η δε συχνότητα αυτής:
60% από προσπάθεια
10% από έπειξη
20% προσπάθεια και έπειξη μαζί (Mixed)
10% όλες οι υπόλοιπες μορφές.

Ακράτεια ούρων από προσπάθεια (Stress Incontinence)
Αφορά το 60% των περιπτώσεων και πρόκειται για έκκριση των ούρων σε περιπτώσεις προσπάθειας λόγω ανεπάρκειας του σφιγκτηριακού μηχανισμού. Ανάλογα με τη βαρύτητα διακρίνουμε τρεις βαθμούς:
1ος βαθμός: ακράτεια σε βήχα, τεινεσμό, φτέρνισμα, ανύψωση βάρους.
2ος βαθμός: ακράτεια σε ορθοστασία, έγερση, βάδισμα.
3ος βαθμός: ακράτεια κατά τη διάρκεια της κατάκλισης.

Προβλήματα
Η ακράτεια εμφανίζεται ξαφνικά, προκαλώντας συνήθως έκπληξη, αλλά και τρόμο στον πάσχοντα, ο οποίος δεν ξέρει τι ακριβώς του συμβαίνει. Όταν καταλαβαίνει από τι πάσχει, επιλέγει συνήθως να κρύψει το πρόβλημά του, αντί να το αντιμετωπίσει και να απαλλαγεί από αυτό. Εκτός από τα ψυχολογικά προβλήματα, η χρόνια ακράτεια μπορεί να δημιουργήσει και προβλήματα υγείας, όπως είναι οι ουρολοιμώξεις και οι κυστίτιδες, οι οποίες υποχρεωτικά πλέον οδηγούν τον ασθενή στον γιατρό.

Οι δυνητικές λύσεις.
Ανάλογα με τη μορφή του προβλήματος, ο γιατρός συνιστά φαρμακευτική ή παρεμβατική θεραπεία. Οι νέες φαρμακευτικές αγωγές είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, καθώς δεν συνοδεύονται από αξιόλογες παρενέργειες. Για παράδειγμα, η ουσία τολτεροδίνη επιδρά επιλεκτικά στην ουροδόχο κύστη και γι' αυτό δεν προκαλεί παρενέργειες που να σχετίζονται με άλλα συστήματα του οργανισμού, όπως οι ξηροστομίες. Ακόμη μεγαλύτερη πρόοδος, έχει γίνει και τον τομέα των παρεμβατικών θεραπειών. Ο γιατρός έχει σήμερα να επιλέξει ανάμεσα σε μία σειρά νέων επαναστατικών μεθόδων, ανάλογα με την περίπτωση και το πρόβλημα του ασθενή.
Τέτοιες μέθοδοι είναι:
• Ο ηλεκτροερεθισμός. Ειδική συσκευή ερεθίζει τις νευρικές απολήξεις, με αποτέλσμα να βελτιώνεται σημαντικά η συμπεριφορά της κύστης.
• Οι περιουρηθρικές εγχύσεις. (Dexell SUI) Νέα, πολύ βελτιωμένα υλικά, εισάγονται γύρω από την ουρήθρα και ενισχύουν τη λειτουργία της.
• Ο τεχνητός σφιγκτήρας (Remeex). Πολύ αποτελεσματική ρυθμιζόμενη μηχανική συσκευή που εμφυτεύεται χειρουργικά και ασκεί πίεση στην ουρήθρα.
• Τα slings ή ταινίες, (Remeex). Μέθοδος που τελειοποιήθηκε πρόσφατα και προσφέρει μεγάλη αποτελεσματικότητα. Οι ταινίες μπαίνουν γύρω από την ουρήθρα, την πιέζουν και την κλείνουν.

Οι παρεμβατικές τεχνικές, όχι μόνο είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, αλλά και φθηνές, σε σχέση με αυτό που προσφέρουν στον πάσχοντα, καθώς "δεν υπάρχει καλύτερο συναίσθημα από το να απαλλάσσεσαι οριστικά από ένα πρόβλημα που σε βασανίζει για χρόνια και σου δυσκολεύει τη ζωή"...

Τι είναι η ακράτεια υπερπλήρωσης;
Είναι κάθε ακούσια απώλεια ούρων η οποία σχετίζεται με υπερβολική διάταση της ουροδόχου κύστης. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε στο ότι η κύστη δε μπορεί να συσπαστεί αποτελεσματικά είτε στο ότι η ουρήθρα εχει για κάποιο λόγο στένωση. Το αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η κατακράτηση- επίσχεση ούρων στην κύστη. Η κύστη συλλέγει ούρα έως ότου γεμίσει υπερβολικά. Η αυξημένη ενδοκυστική πίεση τότε προκαλεί μη ηθελημένη, αυτόματη διαφυγή ούρων. Επειδή συχνά η διαφυγή των ούρων γίνεται υπό μορφή σταγόνων η ακράτεια αυτή περιγράφεται και ως ακράτεια υπό μορφή σταγόνων.

Τα πιθανότερα αίτια της ακράτειας από υπερπλήρωση είναι: Α) Άτονος εξωστήρας ή δυσενέργεια εξωστήρα και σφιγκτήρα της κύστης.
Β) Ειδικότερα στους άντρες υπερμεγέθης αδένας του προστάτη.

Το σίγουρο πάντως είναι ότι η ακράτεια πρέπει να αντιμετωπιστεί γιατί μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη, διαρροή, και παλινδρόμηση των ούρων στους ουρητήρες.

Χαρακτηριστικά συμπτώματα αυτής της μορφής ακράτειας είναι:
1. Δυσκολία να ξεκινήσει κάποιος να ουρήσει ή να έχει μια συνεχή ροή.
2. Απώλεια ούρων με μορφή σταγόνων μετά την ούρηση ή στο μεσοδιάστημα
3. Καταβολή ιδιαίτερης προσπάθειας για ούρηση.
4. Συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας.

Κατά πλάκας σκλήρυνση: Αυτά που πρέπει να γνωρίζετε.

Τι είναι η κατά πλάκας σκλήρυνση (multiple sclerosis);
Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) ή πολλαπλή σκλήρυνση, είναι μια ασθένεια του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Η ηλικία κατά την οποία γίνεται η διάγνωση είναι μεταξύ 20 και 50 ετών. Στην ΚΠΣ το περίβλημα το οποίο καλύπτει τα νεύρα, η μυελίνη, καταστρέφεται και το νεύρο παθαίνει βλάβη. Ο ρόλος της μυελίνης είναι πολύ σημαντικός για την προστασία και την ορθή λειτουργία του νεύρου. Επιτρέπει την γρήγορη μεταβίβαση των νευρικών μηνυμάτων. Όταν η μυελίνη και οι νευρικές ίνες πάθουν βλάβη, τα μηνύματα που ξεκινούν από τον εγκέφαλο για να κινήσουν για παράδειγμα ένα μέλος του σώματος, δεν μεταδίδονται σωστά με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόβλημα κινητικότητας. Το ίδιο συμβαίνει και αντίστροφα όταν μηνύματα που έχουν σχέση με την αίσθηση μεταφέρονται από ένα μέρος του σώματος προς τον εγκέφαλο.
Το αποτέλεσμα είναι οι κινήσεις του σώματος γίνονται αργές ή δεν μπορούν να συντονισθούν. Επίσης αλλοιώνονται και τα αισθητικά μηνύματα προς τον εγκέφαλο.
Μετά από μια πρώτη προσβολή από την ασθένεια μπορεί να επέλθει ίαση και επιστροφή σε μια κανονική λειτουργία. Όμως δημιουργείται μια πλάκα, ένα είδος ουλής μέσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, η οποία μπορεί να επηρεάζει μόνιμα την κινητική και αισθητική λειτουργία. Η ασθένεια μπορεί να παρουσιάσει υποτροπή με νέες προσβολές της μυελίνης οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν οποιοδήποτε μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος. Με την εξέλιξη αυτή μπορούν να δημιουργηθούν πολλές πλάκες, ουλές στον εγκέφαλο και στο νωτιαίο μυελό.

Ο κάθε ασθενής μπορεί να παρουσιάσει τη δική του ξεχωριστή εικόνα ανάλογα με το που ακριβώς θα προσβληθεί η μυελίνη του.

Τα συνήθη συμπτώματα της ΚΠΣ είναι:
• Αδυναμία ή προβλήματα κινητικότητας
• Μουδιάσματα
• Ακράτεια ούρων ή κοπράνων
• Έλλειψη συντονισμού των κινήσεων
• Απώλεια της ισορροπίας
• Προβλήματα της όρασης
• Γνωστικά προβλήματα
• Αλλαγές της διάθεσης
• Κούραση
• Δυσκολίες της ομιλίας

Η ΚΠΣ δεν είναι θανατηφόρα ή μεταδοτική. Όμως ένα μικρό ποσοστό των ασθενών παρουσιάζει σοβαρή μορφή της ασθένειας η οποία μπορεί να μειώσει το προσδόκιμο επιβίωσης.
Διάγνωση
Η διάγνωση της ΚΠΣ δεν είναι εύκολη υπόθεση και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι πολύ δύσκολη. δεν υπάρχει μια εργαστηριακή εξέταση η οποία από μόνη της μπορεί να αποδείξει ότι ο ασθενής έχει ή δεν έχει ΚΠΣ. Ορισμένες συμπληρωματικές εξετάσεις όπως η μαγνητική τομογραφία, η ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού και τα προκλητά δυναμικά μπορούν να δώσουν πληροφορίες που να υποστηρίζουν έντονα ότι υπάρχει η ασθένεια αυτή. Η διάγνωση θα γίνει από ένα νευρολόγο ή ένα άλλο γιατρό όταν υπάρχουν αδιαμφισβήτητα σημεία της ΣΚΠ σε πολλά μέρη του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Αυτό είναι συνήθως δυνατό όταν υπάρχουν στο ιστορικό τουλάχιστο δύο ή περισσότερα επεισόδια νευρολογικών προβλημάτων και περισσότερα από ένα συμπτώματα.
Για παράδειγμα μπορεί να υπάρχει αδυναμία στον ένα βραχίονα και στο άλλο πόδι ή αδυναμία σε ένα μέλος και μούδιασμα στο άλλο ή αδυναμία ενός μέλους μαζί με ακράτεια ούρων.

Τι προκαλεί την σκλήρυνση κατά πλάκας ;
Δεν γνωρίζουμε τι προκαλεί την ΣΚΠ. Η καταστροφή της μυελίνης φαίνεται ότι οφείλεται σε μια ανοσολογική διαταραχή. Το ανοσολογικό σύστημα του οργανισμού, δηλαδή το σύστημα που με ειδικά κύτταρα και αντισώματα είναι υπεύθυνο για την άμυνα εναντίον ξένων παθογόνων, λόγω κάποιου παθολογικού μηχανισμού στρέφεται εναντίον της μυελίνης του ίδιου του οργανισμού με αποτέλεσμα να την καταστρέφει.
Ο αυτοάνοσος αυτός μηχανισμός μπορεί να προκαλείται από μια ανώμαλη αντίδραση του ανοσολογικού συστήματος μετά από μια λοίμωξη στην παιδική ηλικία από κάποιο ιό ή κάποιο άλλο μικροοργανισμό
Η ασθένεια δεν είναι κληρονομική. Παρά το γεγονός αυτό φαίνεται ότι υπάρχει μια γενετική προδιάθεση διότι έχει παρατηρηθεί μια μικρή αύξηση της συχνότητας της ασθένειας σε στενούς συγγενείς.

Ποια είναι η εξέλιξη των ασθενών που πάσχουν από την κατά πλάκας σκλήρυνση; Η εξέλιξη εξαρτάται από το πόσο συχνά παρουσιάζει ο ασθενής επεισόδια καταστροφής της μυελίνης του και πόσο έχει πληγεί ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός του. Η συχνότερη μορφή είναι εκείνη στην οποία οι ασθενείς έχουν επεισόδια υποτροπής και ύφεσης της ασθένειας τους. Στις υποτροπές τα συμπτώματά τους γίνονται πολύ χειρότερα. Στις υφέσεις βελτιώνονται και τα συμπτώματά τους μπορούν να υποχωρήσουν πλήρως ή μερικώς.
Το 75% των περιπτώσεων των ασθενών με ΚΠΣ αρχίζουν την ασθένειά τους με τον τρόπο αυτό.
Περίπου 15% των ασθενών έχουν από την αρχή μια προοδευτική νόσο. Τα συμπτώματά τους δεν υποχωρούν και μπορεί να χειροτερεύουν. Αυτή η μορφή ονομάζεται πρωτοπαθής προοδευτική μορφή.
Περίπου 6-10% των ασθενών έχουν προοδευτική εξέλιξη με οξείες κρίσεις, η οποία ονομάζεται προοδευτική υποτροπιάζουσα ΚΠΣ και είναι σχετικά σπάνια μορφή.
Τελικά το 50% των ασθενών που αρχίζουν με την μορφή που παρουσιάζει υποτροπές και υφέσεις, αναπτύσσουν μετά από πάροδο 10 ετών, δευτερογενή προοδευτική ΚΠΣ. Μπορεί να συνεχίσουν να έχουν κρίσεις και να έχουν μερική βελτίωση αλλά τα συμπτώματα και οι αναπηρίες τους χειροτερεύουν σταδιακά.

Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι όλες αυτές οι μορφές μπορούν να σταθεροποιηθούν ή να επιδεινωθούν ανά πάσα στιγμή.
Περίπου τα δύο τρίτα των ασθενών με ΚΠΣ θα διατηρήσουν την κινητικότητά τους κατά την διάρκεια της ζωής τους. Όμως πολλοί από αυτούς θα χρειαστούν βοηθήματα για το περπάτημα (όπως για παράδειγμα το μπαστούνι) και μερικοί θα επιλέξουν το τροχοκάθισμα ή άλλο ανάλογο μέσο για να εξοικονομούν τις δυνάμεις τους.

Ποιες είναι οι θεραπείες για την κατά πλάκας σκλήρυνση; Οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται εναντίον των κρίσεων της ασθένειας είναι τα κορτικοστεροειδή και η ACTH. Στις υποτροπές τα φάρμακα αυτά μπορούν να μειώσουν την διάρκεια των συμπτωμάτων.
Επίσης χρησιμοποιούνται και άλλα φάρμακα και θεραπευτικές μέθοδοι εναντίον των μυϊκών σπασμών, εναντίον του πόνου και της ακράτειας.
Η καλή διατροφή και η κατάλληλη ξεκούραση του οργανισμού βοηθούν σημαντικά. Η σωματική εξάσκηση βοηθά στις ήπιες μέχρι μέτριας σοβαρότητας μορφές της ασθένειας.

Υπάρχουν σήμερα και άλλα φάρμακα τα οποία φαίνεται ότι μπορούν να τροποποιήσουν την εξέλιξη της νόσου.
Τα φάρμακα αυτά μπορούν να μειώσουν την συχνότητα των υποτροπών, επιβραδύνουν την χρονική στιγμή εγκατάστασης της αναπηρίας και μειώνουν την εκφυλιστική δράση της ΚΠΣ όπως αυτή τεκμηριώνεται στη μαγνητική τομογραφία. Φάρμακα όπως η ιντερφερόνη (Rebif ή Betaferon ή Avonex) ή η Οξική γλατιραμέρη (Copaxone) συστήνεται σε ασθενείς που έχουν συχνές κρίσεις της νόσου, περίπου δύο κάθε χρόνο, ιδιαίτερα εάν αυτές είναι σοβαρές και εάν δεν ανακάμπτουν πλήρως οι ασθενείς μετά από τις κρίσεις.

Οι θεραπείες αποκατάστασης των ασθενών, η φυσιοθεραπεία η ουροσυλλογή και η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών έχουν και αυτές μεγάλη σημασία και δεν πρέπει να παραμελούνται.

Πριν απαντήσουμε αυτό το ερώτημα, αγαπητοί αναγνώστες, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μέσα στο μυαλό μας ένα αξίωμα: σε όλους τους ασθενείς με τραυματική ή άλλη βλάβη του Νωτιαίου Μυελού η ουροδόχος κύστη τους είναι "νευρογενής". Αυτή ακριβώς η νευρογενή κύστη πολλές φορές δεν αδειάζει καθόλου, ή αδειάζει μερικώς ή το χειρότερο από όλα αδειάζει αναπτύσσοντας μεγάλες ενδοκυστικές πιέσεις. Αυτή η τελευταία μορφή είναι και η χειρότερη για τον άνθρωπο με νευρογενή κύστη, γιατί ακριβώς η πίεση αυτή μεταδίδεται δια της παλινδρόμησης προς τα νεφρά με καταστρεπτικά αποτελέσματα με το πέρασμα του καιρού. Παλαιότερα, θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι συχνότερη αιτία θανάτου των ασθενών με νευρογενή κύστη ήταν η νεφρική ανεπάρκεια η οποία οφειλόταν ακριβώς σε αυτή την καταστροφή των νεφρών από τις υψηλές πιέσεις μέσα στην κύστη.
Ο σημαντικότερος τρόπος αντιμετωπίσεως αυτού του τρόπου είναι η κένωση της ουροδόχου κύστης τη στιγμή που πρέπει, και χωρίς να αφήνουμε ούρα να παραμένουν μέσα σε αυτή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό το είχαν κατανοήσει και αρχαίοι Έλληνες οι οποίοι μη διαθέτοντας βεβαίως τους σημερινούς καθετήρες χρησιμοποιούσαν αυτοσχέδιους καθετήρες από λεπτά καλάμια τους οποίους τους άλειφαν με μέλι για να υπάρχει λιπαντικό αποτέλεσμα.

ΠΟΙΟΙ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΔΙΑΛΕΙΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ?
Διαλείποντες καθετηριασμούς (Δ.Κ.) δεν χρειάζονται μόνο οι ασθενείς με τραυματικές κακώσεις νωτιαίου μυελού, αλλά και ασθενείς με νευρογενή κύστη λόγω κατά πλάκας σκλήρυνσης, μηνιγγομυελοκήλης, σακχαρώδη διαβήτη, ή εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλες παθήσεις. Όμως θα πρέπει να τονίσουμε ότι η νευρογενής κύστη ασθενών με τραυματική κάκωση Νωτιαίου μυελού είναι η πιο "ατίθαση" του είδους, και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή από τον ασθενή και από τον θεράποντα Ουρολόγο.
Η ομάδα αυτή των ανθρώπων (με νευρογενή κύστη λόγω τραυματικής κάκωσης νωτιαίου μυελού) είναι ακριβώς αυτή που έχει μεγαλύτερη ανάγκη από διαλείποντες καθετηριασμούς σε σύγκριση με τους ασθενείς με νευρογενή κύστη από άλλη αιτία.

ΠΟΣΟΥΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ;
Πολλοί ασθενείς μας ρωτάνε, όταν τους ανακοινώνουμε τον αριθμό των καθετηριασμών που χρειάζονται κάθε ημέρα, γιατί υπάρχει διαφορά στον αριθμό αυτό μεταξύ των ιδίων και των φίλων ή συναδέλφων τους που πάσχουν φαινομενικά από την ίδια αναπηρία; Η απάντηση έγκειται στο ότι παρόλο που δύο άνθρωποι μπορεί να πάσχουν από την ίδια φαινομενικά αναπηρία ( π.χ. Παραπληγία), στην πραγματικότητα οι βλάβες στον νωτιαίο μυελό είναι πολύ ανόμοιες. Αυτό τον κανόνα ακολουθεί και το νευρικό σύστημα της ουροδόχου κύστης αυτών των ασθενών (αλλά με την επεξήγηση και ταξινόμηση του φαινομένου της νευρογενούς κύστης θα ασχοληθούμε σε κάποιο από τα επόμενα άρθρα μας).
Ο αριθμός των ημερήσιων καθετηριασμών που είναι απαραίτητοι σε ένα ασθενή με νευρογενή κύστη είναι αυστηρά προσωποποιημένος και βασίζεται στα αποτελέσματα του ουροδυναμικού ελέγχου.
Με λίγα λόγια ο αριθμός που ο ουρολόγος προτείνει στον ασθενή σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να είναι τυχαίος ή ένας αριθμός ρουτίνας ο οποίος εφαρμόζεται σε ένα ασθενή ανεξάρτητα με το πρόβλημα που αυτός έχει αλλά να βασίζεται στον ουροδυναμικό έλεγχο.

ΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΔΙΑΛΕΙΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ?
Υπάρχει ένας αριθμός ανθρώπων με νευρογενή κύστη οι οποίοι παρόλο που χρήζουν διαλειπόντων καθετηριασμών δεν μπορούν να τους εκτελέσουν. Αυτοί οι ασθενείς χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με την αιτία που τους δυσκολεύει να εκτελέσουν τους Δ.Κ.
Συγκεκριμένα:
α) Άτομα με κινητικά προβλήματα των άνω άκρων, όπως οι φίλοι τετραπληγικοί οι οποίοι όπως είναι φυσικό δεν μπορούν να εκτελέσουν λεπτές κινήσεις με τα χέρια τους, και οι οποίοι τις περισσότερες φορές στηρίζονται σε βοηθό νοσηλεύτρια, ή σε άτομα του περιβάλλοντός τους για την πραγματοποίηση των καθετηριασμών. Εδώ βέβαια το πρόβλημα έγκειται στα άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε αυτές τις διευκολύνσεις και το πρόβλημα σαφώς έχει μια κοινωνική βάση.
Β) Άτομα παχύσαρκα που λόγω του σωματικού τους όγκου δεν μπορούν να κατευθύνουν σωστά τον καθετήρα
Γ) Άτομα που δεν έχουν την πνευματική ικανότητα να κατανοήσουν την λογική της χρήσης και την τεχνική των Δ..Κ.
Δ) Γυναίκες που λόγω της ανατομίας τους η αναπηρία τους δεν τους επιτρέπει να βρίσκουν εύκολα το έξω στόμιο της ουρήθρας τους
Ε) Άτομα με ουρολογικά προβλήματα όπως στενώματα της ουρήθρας, κακώσεις της ουρήθρας, ή με στένωμα του αυχένα της κύστης. Αυτή η κατηγορία χρήζει οπωσδήποτε ουρολογικής αντιμετώπισης πριν αποφασιστεί ότι ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε Δ.Κ.

Σε ένα ασθενή που τέθηκε σωστά η ένδειξη για διαλείποντες καθετηριασμούς, ο οποίος έχει εκπαιδευτεί να τους εκτελεί σωστά και οποίος έχει τακτική παρακολούθηση η πιθανότητα να εμφανίσει επιπλοκές είναι πολύ μικρή. Παρόλα αυτά όπως με κάθε θεραπεία έτσι και με τους διαλείποντες καθετηριασμούς υπάρχει πιθανότητα να εμφανισθούν κάποιες επιπλοκές.

Α) ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
Η ανεύρεση στα ούρα, ασθενών που εφαρμόζουν διαλείποντες καθετηριασμούς, μικροβίων είναι ένα συχνό φαινόμενο και δεν πρέπει να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία και ούτε να θεραπεύεται αν δεν συνοδεύεται από κάποια συμπτώματα ή σημεία.. Το αν θα χορηγήσουμε ή όχι θεραπεία εξαρτάται από το αν ο ασθενής έχει διατηρήσει την αισθητικότητα της κύστης του ή όχι. Αν η βλάβη στο νευρικό σύστημα του επιτρέπει ολική ή μερική αισθητικότητα της κύστης τότε ο ασθενής θα έχει τα κλασσικά συμπτώματα της ουρολοίμωξης όπως συχνουρία , κάψιμο κατά την ούρηση, δυσουρία κ.ά. Όταν όμως έχει απολέσει την αισθητικότητα πράγμα που είναι και ο κανόνας τότε τα συμπτώματα μιας ουρολοίμωξης μπορεί να είναι πολλά και διάφορα, όπως αύξηση της σπαστικότητας, υπερίδρωση ή ερυθρότητα στο άνω μέρος του κορμού ή του προσώπου. Στα ούρα μπορεί να παρατηρηθούν θολερότητα, αιματουρία ή παράξενη οσμή. Στο αν οι διαλείποντες καθετηριασμοί προκαλούν λοιμώξεις, οι πιο πολλές μελέτες δείχνουν πως το ποσοστό των λοιμώξεων μειώνεται , αλλά υπάρχουν και κάποιες(λίγες) που δείχνουν ότι το ποσοστό αυξάνεται, παραδέχοντα όμως ότι είναι λιγότερο επιβλαβείς για τα νεφρά. Μεγαλύτερο ποσοστό λοιμώξεων ειδικά των νεφρών εμφανίζουν οι ασθενείς με παλινδρόμηση των ούρων από την κύστη προς το νεφρό (κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση). Η είσοδος των αυτολιπαινόμενων καθετήρων μιας χρήσης Curan, μείωσε δραματικά το ποσοστό των λοιμώξεων σε αυτούς τους ασθενείς. Ο σωστός τρόπος για την περαιτέρω μείωση των λοιμώξεων είναι ο επαρκής αριθμός καθετηριασμών κατά την διάρκεια του 24ώρου, και η τέλεια κένωση της ουροδόχου κύστης μετά από κάθε καθετηριασμό. Πρέπει να τονίσουμε και πάλι ότι προφυλακτική χορήγηση αντιβίωσης, ή θεραπεία ασυμπτωματικής μικροβιουρίας δεν είναι απαραίτητη. Ουρολοιμώξεις που συνοδεύονται από κλινικά σημεία πρέπει να θεραπεύονται με αντιβιοτική αγωγή διάρκειας από 3 ή 5 ως και 10 ή 15 ημέρες., υπάρχουν και εξαιρέσεις σε αυτό το κανόνα αλλά αυτό είναι θέμα του ουρολόγου να το γνωρίζει και να το κρίνει.

Β) ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Οι διαλείποντες καθετηριασμοί βοηθούν στην μακροχρόνια διατήρηση της νεφρικής λειτουργίας. Εδώ θεμελιώδη θέση έχει ο Ουροδυναμικός έλεγχος ο οποίος θα μας διαγνώσει τον τύπο της νευρολογικής εικόνας της ουροδόχου κύστης, και από αυτό μπορεί να προβλεφθεί ποιοι ασθενείς εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για επιδείνωση των νεφρών. Οι κύστεις που εμφανίζουν υπεραντανακλαστικότητα του εξωστήρα μυ με ή όχι δυσυνέργεια σφιγκτήρα- εξωστήρα,(με απλά λόγια σπαστικότητα), εν συγκρίσει με αυτές που εμφανίζουν υποαντανακλαστικότητα του εξωστήρα μυ (με απλά λόγια πρόκειται για χαλαρές πλαδαρές κύστεις) εμφανίζουν αυξημένες πιθανότητες, άμα η κατάσταση ξεφύγει από τον έλεγχο , για βλάβες στα νεφρά. Εδώ πρέπει οι φίλοι αναγνώστες να κατανοήσουν ότι σπάνια οι βλάβες αυτές, έχουν ταχεία επιδείνωση και ότι οι βλάβες στα νεφρά εγκαθίστανται πολύ αργά και για αυτό δεν δίνουν σημεία παρά μόνο στα τελευταία στάδια.
Όταν λοιπόν διαπιστωθεί μια προϊούσα επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας, πρέπει πρώτα ο ουρολόγος να διερευνήσει άμα το σχήμα των διαλειπόντων καθετηριασμών είναι το κατάλληλο για την κατάσταση του ασθενούς. Έπειτα ανάλογα με την βαρύτητα της καταστάσεως μπορεί να καταφύγει σε συνοδό φαρμακευτική θεραπεία, είτε στις δυσκολότερες περιπτώσεις σε μεγεθυντική κυστεοπλαστική.

Γ) ΟΥΡΗΘΡΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ
Ο καθετηριασμός της ουρήθρας οπωσδήποτε δεν είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, και η είσοδος του καθετήρα μέσα στον αυλό της μπορεί να προξενήσει κάποιους ερεθισμούς ή βλάβες. Το φάσμα αυτών των βλαβών είναι ευρύ και κυμαίνεται από μια απλή φλεγμονή μέχρι πήξη και διάτρηση της ουρήθρας. Όμως στην συντριπτική πλειοψηφία οι βλάβες είναι ήπιες και αντιμετωπίζονται με αντιβιοτική αγωγή, αντιφλεγμονώδη φάρμακα, και τοποθέτηση μόνιμου καθετήρα για λίγες ημέρες.
Όλα αυτές οι επιπλοκές βέβαια έχουν μειωθεί στο ελάχιστο, με την χρήση νέας τεχνολογίας αυτολιπαινόμενων καθετήρων χαμηλής τριβής, όπως ο Curan .

Δ) ΛΙΘΙΑΣΗ
Λιθίαση της ουροδόχου κύστης εμφανίζεται σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών. Αυτή συνήθως οφείλεται στην είσοδο μαζί με τον καθετήρα τριχών από την περιοχή του εφηβαίου μέσα στην κύστη. Οι ασθενείς θα πρέπει να είναι προσεκτικοί σε αυτό το θέμα όταν καθετηριάζονται. Η λιθίαση της ουροδόχου κύστης αντιμετωπίζεται με ενδοσκοπική αφαίρεση του λίθου.

Ε) ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΤΙΔΑ
Η επιδιδυμίτιδα όπως είναι λογικό εμφανίζεται μόνο στους άνδρες (μόνο αυτοί διαθέτουν επιδιδυμίδα), και παρόλο που είναι και αυτή μια μορφή ουρολοίμωξης, την αναφέρουμε ξεχωριστά για να τονίσουμε την σημασία όπου έχει για τους άνδρες που υποβάλλονται σε διαλείποντες καθετηριασμούς, να ελέγχουν περιοδικά τους όρχεις τους για ασυνήθιστες διογκώσεις.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ο σκοπός των διαλειπόντων καθετηριασμών είναι να εξασφαλίζουν εγκράτεια ούρων, αποθήκευση των ούρων στην κύστη σε συνθήκες χαμηλής πίεσης μεταξύ των καθετηριασμών, διατήρηση των νεφρών του ασθενή στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.

Η καλύτερη θεραπεία δεν έχει καμία αξία εάν αυτή δεν εφαρμόζεται...