Ορισμός της ακράτειας ούρων
Ακράτεια ούρων χαρακτηρίζεται η κατάσταση κατά την οποία παρουσιάζεται ακούσια απώλεια ούρων συνεχώς ή κατά διαστήματα. Η συνήθης ηλικία εμφάνισης είναι μετά το τεσσαρακοστό έτος.
Ως επακόλουθο αυτής παρατηρείται:
α) Κοινωνική αυτοαπομόνωση - επίδραση στον ψυχισμό.
β) οικονομική επιβάρυνση
γ) δερματικές βλάβες
Το 25% των ανδρών και το 45% των γυναικών της τρίτης ηλικίας πλήττει σήμερα η ακράτεια, μία από τις πιο διαδεδομένες παθήσεις σε όλο τον κόσμο, με σοβαρές συνέπειες στην καθημερινή ζωή του ατόμου που υποφέρει από το πρόβλημα.
Δυστυχώς, στη χώρα μας παραμένει μία πάθηση-ταμπού, καθώς η πλειοψηφία των πασχόντων δεν επισκέπτεται τον γιατρό,(μόνο το 4% των περιπτώσεων αναφέρουν το πρόβλημα στον γιατρό τους) λόγω ντροπής ή άγνοιας για τις σημαντικές προοπτικές θεραπείας. Με τις καινούργιες μεθόδους, φαρμακευτικές ή χειρουργικές, η ακράτεια μπορεί να γίνει μία κακή ανάμνηση για όσους πάρουν την απόφαση να επισκεφθούν τον γιατρό τους. Όπως αναφέρετε οι κακώσεις του τοκετού για τις γυναίκες και τα προβλήματα του προστάτη για τους άνδρες, είναι οι κυριότερες αιτίες της ακράτειας, που αφορά κυρίως τους ηλικιωμένους, αφού στις παραγωγικές ηλικίες δεν ξεπερνά το 8%.
Στοιχεία ανατομο-φυσιολογίας στην γυναίκα:
Το πυελικό έδαφος αποτελείται από τους μύες του:
α) πυελικού διαφράγματος και τους μύες της έσω στιβάδας.
β) του ουρογεννητικού διαφράγματος και της μέσης στιβάδας
γ) εξωτερικής στιβάδας και του ιδίου περινέου.
Εξαιρετικής σημασίας είναι η λειτουργία του ανελκτήρος του πρωκτού. Με συγκεκριμένο μηχανισμό κατά τη σύσπαση αυτού στενεύει το διάστημα των σκελών του και συμπιέζει την ουρήθρα, τον κόλπο και το έντερο έτσι ώστε το πυελικό έδαφος έλκεται άνωθεν ενώ ταυτόχρονα συμπαρασύρει την ουρήθρα άνωθεν της ηβικής συμφύσεως.
Η γυναικεία ουρήθρα έχει μήκος 4cm ενώ διακρίνεται σε πυελική και περινεϊκή μοίρα. Στον έξω σφιγκτήρα της ουρήθρας είναι ανεπτυγμένο το μέσο τριτημόριο σημείο στο οποίο γίνεται η ουροδυναμική εξέταση λόγω της μεγίστης ενδοουρηθρικής πιέσεως.
Η ακράτεια ούρων στην γυναίκα.
Σύμφωνα με την INTERNATIONAL CONTINENCE SOCIETY ξεχωρίζουμε:
1. Ακράτεια ούρων από προσπάθεια
2. Ακράτεια ούρων από έπειξη
α) κινητικού τύπου
β) αισθητικού τύπου
3. Ακράτεια ούρων από αυτοματισμό της κύστης ή αντανακλαστική ακράτεια
4. Ακράτεια ούρων από υπερχείλιση
5. Μη ουρηθρική ακράτεια ή ακράτεια ούρων χωρίς ουρηθρική ανεπάρκεια.
Η δε συχνότητα αυτής:
60% από προσπάθεια
10% από έπειξη
20% προσπάθεια και έπειξη μαζί (Mixed)
10% όλες οι υπόλοιπες μορφές.
Ακράτεια ούρων από προσπάθεια (Stress Incontinence)
Αφορά το 60% των περιπτώσεων και πρόκειται για έκκριση των ούρων σε περιπτώσεις προσπάθειας λόγω ανεπάρκειας του σφιγκτηριακού μηχανισμού. Ανάλογα με τη βαρύτητα διακρίνουμε τρεις βαθμούς:
1ος βαθμός: ακράτεια σε βήχα, τεινεσμό, φτέρνισμα, ανύψωση βάρους.
2ος βαθμός: ακράτεια σε ορθοστασία, έγερση, βάδισμα.
3ος βαθμός: ακράτεια κατά τη διάρκεια της κατάκλισης.
Προβλήματα
Η ακράτεια εμφανίζεται ξαφνικά, προκαλώντας συνήθως έκπληξη, αλλά και τρόμο στον πάσχοντα, ο οποίος δεν ξέρει τι ακριβώς του συμβαίνει. Όταν καταλαβαίνει από τι πάσχει, επιλέγει συνήθως να κρύψει το πρόβλημά του, αντί να το αντιμετωπίσει και να απαλλαγεί από αυτό. Εκτός από τα ψυχολογικά προβλήματα, η χρόνια ακράτεια μπορεί να δημιουργήσει και προβλήματα υγείας, όπως είναι οι ουρολοιμώξεις και οι κυστίτιδες, οι οποίες υποχρεωτικά πλέον οδηγούν τον ασθενή στον γιατρό.
Οι δυνητικές λύσεις.
Ανάλογα με τη μορφή του προβλήματος, ο γιατρός συνιστά φαρμακευτική ή παρεμβατική θεραπεία. Οι νέες φαρμακευτικές αγωγές είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, καθώς δεν συνοδεύονται από αξιόλογες παρενέργειες. Για παράδειγμα, η ουσία τολτεροδίνη επιδρά επιλεκτικά στην ουροδόχο κύστη και γι' αυτό δεν προκαλεί παρενέργειες που να σχετίζονται με άλλα συστήματα του οργανισμού, όπως οι ξηροστομίες. Ακόμη μεγαλύτερη πρόοδος, έχει γίνει και τον τομέα των παρεμβατικών θεραπειών. Ο γιατρός έχει σήμερα να επιλέξει ανάμεσα σε μία σειρά νέων επαναστατικών μεθόδων, ανάλογα με την περίπτωση και το πρόβλημα του ασθενή.
Τέτοιες μέθοδοι είναι:
• Ο ηλεκτροερεθισμός. Ειδική συσκευή ερεθίζει τις νευρικές απολήξεις, με αποτέλσμα να βελτιώνεται σημαντικά η συμπεριφορά της κύστης.
• Οι περιουρηθρικές εγχύσεις. (Dexell SUI) Νέα, πολύ βελτιωμένα υλικά, εισάγονται γύρω από την ουρήθρα και ενισχύουν τη λειτουργία της.
• Ο τεχνητός σφιγκτήρας (Remeex). Πολύ αποτελεσματική ρυθμιζόμενη μηχανική συσκευή που εμφυτεύεται χειρουργικά και ασκεί πίεση στην ουρήθρα.
• Τα slings ή ταινίες, (Remeex). Μέθοδος που τελειοποιήθηκε πρόσφατα και προσφέρει μεγάλη αποτελεσματικότητα. Οι ταινίες μπαίνουν γύρω από την ουρήθρα, την πιέζουν και την κλείνουν.
Οι παρεμβατικές τεχνικές, όχι μόνο είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, αλλά και φθηνές, σε σχέση με αυτό που προσφέρουν στον πάσχοντα, καθώς "δεν υπάρχει καλύτερο συναίσθημα από το να απαλλάσσεσαι οριστικά από ένα πρόβλημα που σε βασανίζει για χρόνια και σου δυσκολεύει τη ζωή"...